Iets goeds doen voor de weidevogels levert boeren steeds minder op: ‘Kost mij 2700 euro, waarvan 1200 vergoed'
Boeren die aan weidevogelbeheer doen, krijgen daar subsidie voor, maar volgens de boeren is dit bedrag te laag. Vooral wanneer ze juist veel voor de vogels doen, zeggen boeren slecht betaald te worden. ,,Je moet er een passie voor hebben”, zegt koeienboer Arjan Mulder uit Vlist. Want financieel levert het weidevogelbeheer volgens hem niet veel op. Hij heeft de passie overgenomen van zijn ouders ,,Als ik door het land loop, word ik blij als ik de weidevogels om mij heen hoor.” Toch maakt hij zich zorgen, want financieel past het steeds minder goed. ,,Uit mijn hoofd gezegd kost het 2700 euro per hectare. En ik krijg een vergoeding van 1200 euro.”
Voor zijn natuurwerk krijgt Mulder subsidie vanuit Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer (ANLb). Deelnemers hebben zich sinds 2016 verenigd in agrarische natuurcollectieven. Ze helpen vogels door bijvoorbeeld graslanden minder te bemesten of later te maaien, zodat kuikens groot kunnen worden. Boeren krijgen een vergoeding voor verloren inkomsten door middel van een contract van zes jaar.
Maar volgens de agrarische natuurcollectieven is die vergoeding te laag. ,,Steeds vaker knelt het”, zegt Mariëlle Oudenes van collectief Weidehof Krimpenerwaard, waar 120 boeren onder vallen. Ze merkt het ook onder de deelnemers: ,,Ze haken nog niet gelijk af. Maar we groeiden steeds en dat is nu gestagneerd.”
De boeren zijn vooral kritisch op de lange periode waarvoor de subsidie vaststaat en dus niet kan worden aangepast. Daardoor staat de vergoeding steeds minder in verhouding tot de inkomsten die ze mislopen. ,,Dat is een beetje de starheid van zo’n overheidssysteem.”
Ze voegt eraan toe dat boeren nu ook nog te maken krijgen met extra kosten voor het afvoeren van mest. Boer Mulder merkt de financiële gevolgen ook. ,,Je moet gaan rekenen.”
Volgens de boeren is het extra cru dat meer doen voor de vogels juist voor veel minder inkomsten zorgt. ,,Als gras later wordt gemaaid, verliest het aan kwaliteit”, zegt Oudenes. Als het om een klein deel van het land gaat, dan maakt dat volgens haar niet heel veel uit. ,,Dat kan je nog wel voeren aan jongvee. Maar op een gegeven moment gaat dat niet meer en moet je het aan je melkvee geven. Die gaan daar minder melk van geven.”
,,Het kantelpunt zit ergens rond de 15 tot 20 procent van je land”, zegt Maarten van Beek van Collectief Lopikerwaard. ,,Het zou mooi zijn als daar in zo’n stelsel op wordt geanticipeerd.”
De provincie Zuid-Holland verstrekt de subsidie en laat weten dat er op dit moment gewerkt wordt aan een landelijk voorstel om het anders aan te pakken. ,,Omdat de inspanningen uiteindelijk moeten opwegen tegen de kosten.” Dat voorstel moet langs de Europese Commissie, die een deel van de subsidie geeft. ,,Het voortouw hiervoor ligt bij het Rijk.”
Mariëlle Oudenes van collectief Weidehof Krimpenerwaard hoopt dat er snel een oplossing komt. Anders dan in andere delen van Nederland gaat het op dit moment volgens haar juist goed met de weidevogels in de Krimpenerwaard. Afgelopen periode zijn er bijvoorbeeld veel grutto’s gespot ,,Bij 74 procent van de gruttoparen zijn kuikens geteld”, aldus Oudenes.
Mulder merkt dat ook, hij heeft de laatste jaren steeds meer succes met het beheer. ,,Dit jaar hadden we meer dan honderd weidevogelnesten. Dat aantal was nog nooit zo hoog. Het is net een camping. Als je goed voor ze zorgt, dan komen ze volgend jaar terug en nemen ze hun vrienden mee.”
Hij is blij met de komst van de vogels, maar merkt dat het ook veel van zijn tijd vraagt. ,,Die kosten zitten er ook niet bij. In het seizoen loop je elke dag het land op om te kijken. Om vijf uur ’s ochtends loop ik nesten te markeren. En tijdens het maaien zet ik kuikens aan de kant.”
